Jeofizik mühendisi son sınıfım. Kurum stajımı rasathanede yaptım senesini söylemicem. Hala daha ziyarete giderim arada nöbete kalırım sohbet muhabbet ederiz hocalarımla. Olaya açıklık getireyim. Her 250 senede bir olan büyük çaplı depremin yıldönümü geldi. Ama bu +15 , -15 sene olarak değişiyor. Depremin ne zaman olacağını hiçbir jeofizikçi hiçbir sismolog hiçbir bilim adamı önceden bilemez. Sadece tahmin etmeye çalışır. Tıpkı bir depremin öncü mü olup olmadığını bilmedikleri gibi. Binlerce dolar olan aletler olmasına rağmen öncü deprem nasıl anlaşılıyor biliyor musunuz ? Arkasından bir yıkıcı deprem olursa aaa evet bu onun öncüsüymüş deniyor. Şimdi gelelim büyük marmara depremine. Büyük marmara depreminin magnitüdüne 7.5lar bilmem neler diyolar. Hatta en az 7.5 diyolar. Neden ? Çünkü halkı korkutmadan bir kaos yaratmadan haber olamazlar medyatik olamazlar haber bültenleri o hocalara yer vermez. Ben size en azından anlatabildiğim kadarıyla birkaç cümle söyliyim. Gerisini söylemem hocalarımın anlattığı slaytlar sunumlardaki bilgilerini çalmak gibi olacağını düşündüğümden çok fazla anlatmıcam. Çünkü atıf yapmıyorum. Anonimiz zaten. Marmara denizinde arka arkaya duran iki fay var kırılmayı bekleyen. En kötü ihtimal ile iki fay aynı anda kırılcak ve toplam magnitüd 7.2 yi aşmayacak. Eğer teki kırılırsa 6-3-6.5 arası bekleniyor. Fazlasını çıkarak enerji yok çünkü. En kötü ihtimali hesaplamak zorundalar ki hazırlık yapsınlar. Ortalama olarak 80-90 bin ölü bekleniyor. 5 dakika içinde tüm iletişim hatları kopacak ve 15-30 gün arası iletişim sağlayamayacaksınız. Yani tek kullanımlık hakkınız var gibi düşünün. Ailenizi arayın derim. Önceden bir bulusma yeri belirleyin orda buluşun. Ne zaman olacağı belli değil o 5 dk içindeki yoğunlukta ulaşamazsanız kaybolursunuz. Şuan da çağlayan adliyesinin bulunduğu nokta acil durum çadırlarının kurulması ve sağlık hizmetlerinin verilmesi için boş bırakılması gereken bir alandı. Ama rant uğruna adliye yaptılar. Yarın öbür gün başımıza herhangi bir felaket gelince acil toplanma noktası neresi olacak merak konusu.

- DEPREM NASIL ÇÖZÜLÜR VE YAYINLANIR ?

Rasathanede çalıştığım staj dönemi boyunca gördüğüm kadarını anlatayım. Çok kez nöbete kaldım hocalarla mühendislerle yüksek lisans öğrencileriyle birlikte. Bize ilk öğretilen program zSACwin adlı programdı. Yazılımı yine rasathanede çalışan Mehmet Yılmazer hocaya aittir. Bu programa deprem kataloğuda denebilir. Burdan eğer rasathanenin sistemine online bağlanabilirseniz (yönetici izniyle tabi) direk deprem istasyonlarından yer hareketini alabilirsiniz. Önce verileri filtreler kullanılabilir hale getirirsiniz ve sonrasında önce P sonra ise S dalgasının yerlerini piklersiniz ve deprem çözülmüş olur.

zSACwinden görüntü




Eğer online bağlantınız yoksa verileri hocalardan alırsınız veya internetten indirebilirsiniz. Gerekli programlar ile formatlarını düzeltirsiniz ve kullanırsınız. Bu en kolay ve basit programdır. Asıl kullanılan online yer hareketini gösteren program Scream programıdır.

Screamden görüntü. Burdaki üç renk depremin üç farklı bileşenini gösterir. 1.Bileşen Kuzey-Güney. 2. Bileşen Doğu-Batı. 3.Bileşen Düşey.




SeiscomP3 ile de deprem çözülebilir. Nöbet odasında SeiscomP3 kullanılır. Programlar otomatik depremi çözebiliyor. Ama yanlış ve hatalı çözüm için nöbet odasındaki kişi veya kişiler depremi manuel olarak çözer ve yayınlarlar.

SeiscomP3 görüntüsü. Bu haritayı baska yerde bulamazsınız bi abimizden rica ettim. isim kapattım depremi çözen o gecenin nöbetçisi mühendis bi abimizin adı yazıyor.




Haritalandırma ve özel işler için öğretilen program ise GMT ve ArcGIS idi. isteyen olursa ilgiye göre sözlük üzerinden veya yakında olanlar varsa öğretebilirim programları. Normalde saati 200+ tl olan programları ücretsiz öğretirim. Bende pratik yapmış olurum. Herhangi bir amaç gütmüyorum beklentim yok. Maksat biseyler öğrenmek. Bilgi paylaştıkça çoğalır. Bilginizi paylaşın. Hurafelere inanmayın.

Her türlü soruya açığım. Okuduğunuz için teşekkürler.

Not: isteğe bağlı kendi çektiğim fotoğrafları ve kendi çözdüğüm depremlerin pdflerini ve haritalarını atarım. Şuan evde değilim nasıl sinirlendiysem misafirlikteki pcden giriyorum yazıyorum. Mailden aldım o Seiscomp görüntüsünü. inanmayanlar için 1900-2014 arasındaki herhangi bir tarihte (yıl ay gün farketmez) istediğiniz şehrin depremsellik haritasını çıkarırım. 1900-2014 arası olmasının nedeni zSACwinde elimde olan katolog o tarihler arası var. Stajyer olduğum için online giremiyordum.