tengri: türklerde en büyük tanrı. gök tanrı
 

erlik han: iblis.
 
ay dede: ay tanrısı.

gün ana: güneş tanrıçası.

tulpar: uçan at(pegasus)
 

umay: ana tanrıça, yaşam tanrıçası.(venüs)

kayra han: gök tengri’den sonra gelen tanrı.(satürn)
 
ülgen: gük tanrı’nın oğlu, iyilik tanrısı.(jupiter)

ak ana: ülgen’in anası.

kızagan: ülgen’in oğlu. savaş tanrısı(mars)

mergen: haberci(hermes)

erdenay:kutsal haberci.

utkuuçi: cebrail.

ak kızlar:tanrı ülgen’in dokuz kızı.

kambar ata:atların koruyucusu.

usay han:suların(deniz-göl-nehir)efendisi. (poseidon)

tatay tenger:fırtınaların efendisi.

altay han:altay tengri inancında yer-su ruhu…

buzul toyun: kayra han’ın bekçisi.

ayizit: güzellik tanrıçası(afrodit)

abası:kötülüğünden korunmak için kurban sunulan kötü ruh.

buyanhışıg:rüzgarın ruhu.

oğuz kağan: ay tarafından doğurulmuş tanrının oğlu.(herakles)

ay ata(ay han):Oğuz kağan’ın oğlu, hükümdarlık sembolü.

dağ han: Oğuz kağan’ın oğlu.

deniz han: Oğuz kağan’ın oğlu.

gök han: Oğuz kağan’ın oğlu.

gün han: Oğuz kağan’ın oğlu.

yıldız han: Oğuz kağan’ın oğlu.

su iyesi: su perisi.

kubey hatun: doğum tanrıçası.

bürküt: tanrı ülgen’in sembolü çift başlı kartal.
 
asena: türklere yol gösteren dişi kurt.

al karısı(al basma): loğusalara musallat olan kötü cadı.

balık kuş: yaratılışta kıtaların yaratılması için denizlerden toprak temin eden tanrı elçisi.

tolunay: ayın tam hali. güzellik sembolü.

alp er tunga: sakalar’ın savaşçı hükümdarı.

ötügen:yer tanrıçası.

ana maygıl:koruyucu tanrıça.

hüma kuşu:cennet kuşu.

kerey kan:erlik’in yardımcısı olan 9 oğlundan biri.

congolos:zemheri ayında ortaya çıkan ve evlere musallat olan kötü ruh.

od ana:ateş tanrıçası.

ak geyik:hun’lara batıya gidişte yol gösteren kutsal varlık.

gök kurt:kurtların önderi, yol göstericisi. göktürklerin atasıdır.

tepegöz:masal devi.

yelbegen: büyük dev.

alasbatır:ehli hayvanların koruyucusu.

ancansın: şimşek tanrısı.

taş gaşıt:kısmet tanrısı.

satılay:kötülük yayan ruh.

erke solton:erlik’in kötülük yapan kızlarından biri.

malahay:suçluları cezalandıran sorgu meleği.

may ata:göğün 3. katında oturan tanrı ülgen’in oğlu.

mucera:yoksulları koruduğuna inanılan ruh.

ohol oula:kıskançlığın sembolü savaş tanrısı.

puura:ülgen’in oğullarından biri.

tamug:cehennem.

törüngey:hz adem’in karşılığı olan ilk insan.

eje:havva’nın karşılığı olan törüngey’in karısı.

yabaş kan:yeraltı ve yerüstü arasındaki kötülükleri yöneten erlik’in oğlu.

yutpa:bir yeraltı canavarı.

üzüt:zombi.

andarkan:ateş ülkesinin efendisi.(ejderha)

itbarak: türklere sürekli saldıran, musallat olan köpek başlı yaratık.
 
kızıl elma: Oğuz türkleri için ülkü-düş.

kut:yaşam gücü, mutluluk, ilahi kaynaktan gelen bereket.

Tabii Türklerde mitoloji sadece öntürkler ve hunlar’a ve oğuzlar’a ait değildir. islamiyetten sonra da türk mitleri devam etmiş, hatta gök tengri inancında varolan inanışlar islamiyetten sonra da türk toplumunda kendini göstermiştir.

islamiyet sonrası türk mitolojisine örnek verebilecek en önemli hikayelerden biri osmanlı devleti’nin kurucusu Osman(otman) gazi’nin gördüğü rüyadır. çoğumuzun da bildiği gibi malum rüyada otman gazi aşiretinin devlete, devletin de bir cihan imparatorluğuna dönüşeceğini bir çınar ağacı tasviri halinde görmüştür.

Bunun dışında al-bastı ya da al basma dediğimiz mit günümüzde de halen devam etmektedir. ayrıca yine türk mitolojisinin önemli unsurlarından olan nevruz yani ergenekon’dan çıkışın temsil edildiği gün de bir türk bayramı olarak halen kutlanmaktadır…

Emeğe şuku binler