istemi kağan

istemi Kağan, Bizans imparatorluğu ve Sasanilerle diplomatik ilişkileri güçlendirmiştir. Kendisi hakkında Bizans arşivlerinde geniş bilgi bulunur. Bizanslar tarafından 'Stembis Dizaboulos' olarak bilinir.

Avarların yönetimi altındaki Göktürklerin Bumin Kağan önderliğinde ayaklanıp 552 yılında bağımsızlıklarını kazanmalarıyla kurulan Göktürk Devleti'nin batı kanadı hakanı olan istemi Yabgu aynı zamanda Bumin Kağan'ın da kardeşiydi.

Göktürk Kağanlığı'nın kısa zamanda güçlenmesinde büyük rol oynamıştır. Çin'e seferler düzenlemiş, Akhunlar'ın elindeki ipek Yolu'nu ele geçirmek için Sasanilerle ittifak yapmıştır. Bu ittifak sonucunda Akhunlara son verilmiştir. Ancak bir süre sonra Sasaniler'in ipek Yoluna göz dikmesi üzerine Bizansla ittifak yapmış ve Sasaniler'i zor durumda bırakmıştır. Güçlü Türk yabgusu istemi'nin zamanında devlet en geniş sınırlarına ulaşmıştır. 576 yılında istemi Yabgu'nun ölümüyle yerine oğlu Tardu geçmistir ancak Tardu'nun zamanında devlet iyi yönetilememiş ve çıkan isyanlar sonucunda ikiye ayrılmıştır (582).

Devlet yönetimi sırasında ağabeyine saygılı davranmış, Bumin Kağan hükümdarlığına tepki göstermeyerek merkezi otoriteye sahip çıkmıştır. Tarihte ilk kez Türk kelimesini kendi isminde bulunduran Göktürk Devleti onun zamanında en geniş sınırlarına ulaşmış, kurduğu düzenli ve başarılı otorite ölümünden sonra dağılmıştır.

istemi Kağan hakkında Kül Tigin yazıtlarında "Üstte mavi gök, altta yağız yer kılındıkta, ikisi arasında insan oğlu kılınmış. insan oğlunun üzerine ecdadım Bumin Kağan, istemi Kağan oturmuş. Oturarak Türk milletinin ilini töresini tutuvermiş, düzenleyi vermiş. Dört taraf hep düşman imiş. Ordu salarak dört taraftaki milleti hep almış, hep tâbi kılmış. Başlıya baş eğdirmiş, dizliye diz çöktürmüş. Doğuda Kadırkan ormanına kadar, batıda Demir Kapı'ya kadar kondurmuş. ikisi arasında pek teşkilâtsız Göktürk öylece oturuyormuş." şeklinde istemi Kağan'dan bahsedilmektedir.

istemi kelimesi Göktürk dilinde (uorgça) 'ataların ruhu' anldıbına gelmektedir.