Sivas Kongresi

Anadolu'nun her tarafından delegeler Sivas'a geldiler. 4 Ağustos 1919'da Mustafa Kemal’in başkanlığı altında Kongre toplandı. Yalnız Kongre başkanlığı itiraz noktası oldu. Toplantıdan biraz önce Mustafa Kemal'in en samimî arkadaşlarından Rauf Bey, Mustafa Kemal'in yanına gelerek; “Biz Kongre Başkanlığı meselesini inceledik. Nihayet, her ne olursa olsun bunu kabul etmemen üzerinde ittifaka vardık.” dedi.

Kongre, Mustafa Kemal'in başkanlığında toplanınca, seçim yapılmadan kendini Kongre Başkanı seçmekle otokratça hareket ettiğinden dolayı itirazda bulunuldu. O da kendini müdafaa etti ve şöyle dedi: "Biz bugün, tartışma ve çekişmeye müsamaha edecek Meclislerde değiliz. Eğer böyle olursa imparatorluğun yıldızı batar. Eseri kesinlikle ortadan kaybolur.” Bu gönül alıcı sözüyle üyeler üzerine tesir etti. Tarafları çılgınca alkışladılar. Herkes sustu. Sonra oya baş vuruldu. Ekseriyetin Onun tarafında olduğu ilan edildi.

Başkan seçilince bir konuşma yaparak açık bir şekilde Sultana bağlığını belirtti. Sonra toplantılar başladı. Günlerce gürültülü, münakaşa ve kulisli bir hava ile devam etti. itirazlar vuku buluyordu. Delegeler arasından biri; “Kongrede Tenfiz Komitesinin, Hükümet olduğunu iddia etmeye hakkı yoktur. Avrupalılar, Anadolu'nun işlerine müdahale edip her tarafını işgal ederlerse ne yapabilecekler? Memurların aylıklarını, askerin erzak ve levazımını nereden temin edecekler?" dedi. Bazıları ise; "Birleşik Amerika'nın sömürgecilik gayeleri yoktur. Türkiye'yi içine düştüğü bu tehlikeli durumdan kurtaracak yegane devlet o dur. Eğer Türkiye mahvolmayıp yaşamak istiyorsa tek çıkar yol kendini Amerika'nın kucağına atmasıdır." dediler. Rauf Bey, Bekir Sami Bey, Kazım Karabekir, Rıfat, Ali Fuad ve Paşalardan üçü bu fikri destekleyip şiddetle müdafaa ediyorlardı. Delegelerden biri; "Amerikan mandalığı istikbalimizi elimizden almaz. Biz bununla, ingiltere'nin Türkiye'yi sömürge ve onun kulu-kölesi yapacak sömürgeci himayesinden kurtuluruz." dedi.