teorik böyle, pratikte ne olduğundan söz etmelisin birazda. önümüzde nasyonal örnekler mevcut. komünist örneklerde mevcut. birde liberal bir işleyiş var. hatta neo-liberal. şimdiye dek bahsettiğin ideallerin çoğunu liberal sistem gerçekleştirdi veya gerçekleştirmesi imkan buldu. bu sebeple uç ve gerçekleşmesi zayıf ideolojilere sarılmaktansa akılcı çözümleri geliştirmek ve bahsettiğin idealler çerçevesinde biçimlendirmek hem senin hemde içinde bulunduğun toplum açısından daha faydalı. her türlü organizasyonu (kurumları özellikle) ele alıp incele. hep teoriden sapıldığını göreceksin. o sapmaların ana sebeplerini tespit etmek yıllar sürmüş. hatta yüzyıllar. basit bir şirket yönetimi için dahi fayol gibi bir adamın akılcı yöntemi; üretimde ford gibi bir adamın palet sistemi geliştirmesi gerekmiş. tüm bunlar zamanında süper görünürken uygulamada bir sürü sorun doğmuş geliştirilmişler. tut ki tüzel kişilerin en büyüğü olan devletten bahsediyoruz. bence biraz ağırdan almak gerek. öyle göründüğü gibi olmuyor. ufak bir devlet teşviği piyasanın anasını gibebilir. ülke ekonomisini sallayabilir. yine ufak bir faiz oynaması, döviz kurunu sabitlemek tüm dengeleri alt üst edebilir. ortaya koyduğun düşünüşte bunlardan binlercesi uygulanacak. sonucu sana söyleyeyim: hüsran. tabi bu olağan bir şey. o enkazı diriltip tekrar tekrar yapılandırmak gerek fakat bu maliyete değer mi? bak "alternatif maliyet" diye bir şey var ekonomide. liberalizmin alternatif maliyeti tüm bunlar için çok daha düşük. sosyal devlet bu sebeple bir numaralı tercihiydi zamanında devletlerin. şimdilerde de neo-liberal politikalar aynı şekilde.

yani diyeceğim o ki, iktisat, siyaset, hukuk, yönetim bilmeden bu konularda fikirlere saplanmak doğru olamaz. uygulamalar var, sonuçlar var. vakit kaybı olur. bazen amerikayı yeniden keşfetmeye gerek yok derler. o misal. eldeki verileri kullanıp biraz önümüze bakalım, daha akılcı atılımlar yapalım derim.

hala sosyalizm, komünizm ve hatta liberalizm naraları atmak mantığın tamamen dışında kalıyor. belki anlaşılmıyor biliyorum ama akademik çevre affedersiniz zütüyle gülüyor şu tartışmalara. gündeme dahi almaya değmeyecek kadar mantık hatası barındırıyor şu görüşler bu çağda. rica ediyorum makul olun biraz.