güneş altında karpuzun soğuması sorunsalı

tabii ki bu olay bir saniye içinde olup bitmiyor. 90 gr suyun kuruması diyelim ki 10 dakika sürsün. bu süre zarfında güneş ısıtmaya devam edeceğinden 10 dakikanın sonunda 28.6 değil de mesela 30 derece sıcaklıkta bir karpuzumuz olacaktır. ayrıca buharlaşma için gereken ısının tamdıbının karpuzdan alınacağını varsaydık. bu da bizim sonucumuzu biraz iyimser kıldı. buna karşılık ıslak bezin güneşle karpuz arasına girmesi de karpuzun daha az güneş enerjisi alması, diğer bir deyişle hesapladığımızdan daha fazla soğuması demektir. sayısı bir hayli çok olan bu tür etkenlerin kimi karpuzun daha çok kimi daha az soğumasına neden olurlar. fakat hepsinin toplamı buharlaşma için gereken enerjiden fazla olamazlar. sonuç olarak ıslak bez karpuzu soğutur ama bu soğutmanın yeterli olması için aşağıdaki önlemlerin alınması gerekir.
1. daha kuru ortamlarda yaşayın. yani soğuk karpuz meraklısı istanbul ve antalyalılar diyarbakır ya da siirt’e taşınsın.
2. esinti önemli. rüzgar yoksa karpuzun önüne bir vantilatör koyun. su buharlaşınca ortamdan hemen uzaklaştırılmazsa buharlaşmak için sırada bekleyen su ile kuru atmosfer arasında bir tabaka* oluşturarak buharlaşmayı önler.
3. karpuzun soğurken bir yandan da güneşten enerji almasını önleyin. mesela bir şemsiye iş görür. daha iyisi, bezin beyaz renkli olmasıdır. en iyisi karpuzun hiç güneş almayan bir yere konulmasıdır. kapaklı bir dolap, mesela buzdolabı, bu iş için idealdir. yalnız buzdolabının içinde esinti olmaz, bu da iyi değil tabii.
4. ıslak bezde yeterli su olmasına dikkat edilmeli.
5. ıslak bez mümkün olduğunca geniş olsun. böylece hem buharlaşma yüzeyini artırmış oluruz hem de karpuzla temas yüzeyini.
6. hem buharlaşma enerji ihtiyacı hem de buharlaşma eğilimi yüksek bir sıvı kullanın. su iyidir ama alkol daha da iyidir. buharlaşma için enerji ihtiyacı sudan çok daha azdır ama buharlaşma eğilimi çok yüksektir. hangi alkol türü derseniz, kolay bulunduğu için etil alkol derim ama aslında dichlorotrimethylsulphoniophenylinpropionatyle alkol daha iyi sonuç verir.
7. örgü kumaş(tshirt kumaşı) dokuma kumaştan(gömlek kumaşı) daha iyi sonuç verir. daha tüylü olduğu için ıslak yüzey alanı daha fazladır ve buharlaşma hızlı olur.
8. kumaş yoksa soğutma karpuz ikiye kesilip ve açıklık yerde bekletilerek de yapılabilir. ancak hem soğutma işlemi daha verimsizdir hem de buharlaşma karpuzun kendi suyundan olacağı için en güzel dilimlerde lezzet kaybı oluşur.

bu teknolojinin diğer uygulamalarını da anlatarak entry’nin dolgun görünmesini sağlayalım.
1. terleme ile beden üzerinde ıslak bir tabaka oluşturulur. bu tabakanın, kuruması sırasında ihtiyacı olan ısıyı vücuttan çekmesi ile bedenin soğutulması gerçekleşir. özellikle rüzgar bu ısı kaybını artırdığından “terli terli cereyanda oturma” der büyüklerimiz. nemli havalarda ise buharlaşma daha zor olduğundan, hava daha bir bunaltıcı gelir.
2.köpekler terlemezler, ancak bir karış dışarı sarkmış ıslak dilleri aynı işe yarar.
3. bedenimize sıktığımız deodorantın(veya kolonyanın) içindeki alkol çok hızla buharlaşarak ani bir serinlik sağlar. hatta kolonyayı 40 dereceye kadar ısıtıp da dökünseniz bile işe yarar.
4. kapalı mekanlardaki fıskiyeli havuzlar, buharlaşacak su yüzeyi daha fazla olduğundan, mekanı fıskiyesiz havuzlardan daha fazla serinletir.
5. sıcak ve kuru havalarda yaz yağmurlarının doluya dönüşmesinin nedeni de budur(aslında bundan çok emin değilim). yağmur damlaları düşerken kendi rüzgarlarının ve kuru havanın etkisiyle hızla buharlaşır, buharlaşma nedeniyle ısı kaybettiklerinden soğuyup donarlar.