/i/Başıma Geldi

Hayatta başınıza gelenlerden ibaret değil midir?
  1. 1.
    0
    Kütahyalı bir Türk olan dünyaca ünlü seyyâh Evliya Çelebi (1611 – 82)’dir. Ünlü yapıtı “Seyahâtname”de, ayrıca Nûh Tufanı’ndan sonra kurulan ilk 3 şehrin Şehr-i Nûh (Şırnak), Cezira Botan (Cizre) ve Miya Farqîn (Silvan) olduğunu belirterek, insanlık tarihinin Kürdistan’da başladığını kaydetmektedir. (Bkz. Evliya Çelebi, Seyahâtname, cilt 4, Kürdistan gezisi)

    Evliya Çelebi, ölümsüz eseri “Seyahâtname”de, Hz. Nûh ve kavminin konuştuğu dilin Kürtçe olduğunu şöyle ifade eder (olduğu gibi paylaşıyorum): “Tûfân-ı Nûh, imar olan şehr-i Cûdi’dir, andan kal’a –i Sincâr’dır, andan bu kal’a-i Mefârikin’dir amma şehr-i Cûdi sâhibi Hazret-i Nûh ümmetinden Melik Kürdim altı yüz sene mu’ammer olup Kürdistân diyârların geşt ü güzâr ederek bu Mefârîkin’e gelüp âb u havâsından hazz edüp bu zemînde sâkin olup evlâd u ensâbı gâyet çok olup lisân-ı ibrî’den indiyyât bir gayrı lisân-ı turrehât peydâ etdi kim ne ibrî’dir ne Arabî ve ne Pârisî ve ne lisân-ı Derî’dir ve lisân-ı Pehlevî’dir, ana hâlâ lisân-ı Kürdim derler. Bu diyar-ı Mefârikîn’de peydâ olup hala diyâr-ı Kürdistân’da isti’mâl olunan lisân-ı Kürd Hazret-i Nûh ümmetinden Melik Kürdim’den kalmışdır, ammâ vilâyet-i Kürdistân dağistân u sengistân bilâd-ı bîpâyân olmağile on iki gûne lisan-ı Ekrâd vardır kim birbirlerine elfâzları ve lehçe-i mahsûsaları mûğayirdir kim niçesi birbirlerinin kelimâtların tercümân ile anlarlar.” (Bkz. Evliya Çelebi, Seyahâtname, cilt 4, Kürdistan gezisi / ayrıca bkz. Martin van Bruinessen, Kürt Lehçeleri Üzerine Evliya Çelebi’nin Notları, sayfa 16 – 17, Studia Kurdica, Paris 1985)

    Güzel insan Evliya Çelebi, Kürtçe’nin sadece Hz. Nûh (as) Peygamber’in değil, aynı zamanda Hz. Yunus (as) Peygamber’in de konuştuğu dil olduğunu belirtmekte, ayrıca Kürtçe’nin zenginliğine övgüler dizmektedir. “Seyahâtname”de bunu şöyle kaleme almaktadır (olduğu gibi paylaşıyorum): “Lisân-ı Ekrâd, fesâhat ü belâğat üzre tekellüm eder. Hazret-i Yûnus aleyhi’s-selâm diyâr-ı Musul’da sâkin iken Kürd lisânın söylemiş ola.” (Bkz. Evliya Çelebi, Seyahâtname, cilt 4, sayfa 316, Kürdistan gezisi, Yapı Kredi Yayınları)
    ···
   tümünü göster