O zamanlar avrupa şuanki kadar gelişmiş değildi din özgürlüğü sıfırdı kilise halkı sömürdükçe sömürdü ama bi kaç kişi yavaş yavaş büyüyerek sisteme karşı isyan ettiler fransız ihtilali, rönesans reform , coğrafi keşifler falan derken bu insanlar aldı başını gitti fakat ortadoğu da ozamanlar orta derece din özgürlüğü vardı az biraz bilimde vs ilerlenebiliyodu işte bundan sonra bizim ilerlemelerimiz bitti veya çok azaldı günümüzde de ortadoğunun özellikle müslüman aleminin durumu ortada