Temel Yaşam Desteği

Solunum ve Kalp Durması Nedir?

Solunum Durması: Solunum hareketlerinin durması nedeniyle vücudun, yaşamak için ihtiyacı olan oksijenden yoksun kalmasıdır. Hemen yapay solunuma başlanmaz ise bir süre sonra kalp durması meydana gelir.

Kalp Durması: Bilinci kapalı kişide, büyük atardamarlardan nabız alınamaması durumudur. Kalp durmasına 5 dakika içinde müdahale edilmezse dokuların oksijenlenmesi bozulacağı için beyin hasarı oluşur. Kişide solunumun olmaması, bilincin kapalı olması, hiç hareket etmemesi ve uyaranlara cevap vermemesi kalp durmasının belirtisidir.

Temel Yaşam Desteği Nedir?

Hayat kurtarmak amacı ile hava yolu açıklığı sağlandıktan sonra solunumu durmuş ve hiçbir yaşam belirtisi görülmeyen (her hangi bir hareket, öksürük, rengin solukluğu, yüzde morarma…) kişiye, yapay solunum ile akciğerlerine oksijen gitmesini; dış kalp masajı ile de kalpten kan pompalanmasını sağlamak üzere yapılan ilaçsız müdahalelerdir.
Temel yaşam desteğine başlarken eğer çevrede biri varsa hemen 112 aratılmalıdır.
Boğulma ve travmalarda, ilk yardımcı yalnız ise 5 turdan sonra (30/2= 1 tur) kendisi yardım çağırmalıdır.
Bebek ve çocuklarda, eğer çevrede biri varsa hemen 112 aratılmalıdır. ilk yardımcı yalnız ise 5 tur temel yaşam desteğinden sonra kendisi yardım çağırmalıdır. Çünkü bebek ve çocuklarda solunum problemi ön plandadır.

Hayat Kurtarma Zinciri Nedir?

Hayat kurtarma zinciri 4 halkadan oluşur. Son iki halka ileri yaşam desteğine aittir ve ilk yardımcının görevi değildir.

1. Halka - Sağlık kuruluşuna haber verme,
2. Halka - Olay yerinde yapılan Temel Yaşam Desteği,
3. Halka - Ambulans ekiplerince yapılan müdahaleler,
4. Halka - Hastane acil servisleridir.

ilk Yardımın ABC’ si Nedir?

Bilinç kontrol edilmeli, bilinç kapalı ise aşağıdakiler hızla değerlendirilmelidir.
A. Hava yolu açıklığının değerlendirilmesi,
B. Solunumun değerlendirilmesi ( Bak-Dinle-Hisset),
C. Dolaşımın değerlendirilmesi (canlılık belirtilerini gözle).

Hava Yolunu Açmak için Baş - Çene Pozisyonu Nasıl Verilir?

Bilinci kapalı bütün yaralılarda solunum yolu kontrol edilmelidir. Çünkü dil geriye kayabilir ya da herhangi bir yabancı madde solunum yolunu tıkayabilir. Ağız içi kontrol edilerek temizlendikten sonra hastaya baş-çene pozisyonu verilir.

Bunun için;
• Bir el, alına yerleştirilir.
• Diğer elin iki parmağı çeneye yerleştirilir.
• Alından bastırılıp, çeneden kaldırılarak baş, geriye doğru itilir.
• Böylece dil yerinden oynatılarak hava yolu açıklığı sağlanmış olur.

Yetişkinde Yapay Solunum Nasıl Yapılır?
Yaralının hava yolu açıldıktan sonra solunum Bak-Dinle-Hisset yöntemi ile değerlendirilir. Aynı zamanda yaşam belirtileri gözlenir. Hareket ediyor mu?Rengi soluk mu? Morarmış mı? vb.
Solunumu ve canlılık belirtileri yoksa Temel Yaşam Desteğine başlanır.
Normal solunum yoksa (solunum yoksa veya yetersiz ve düzensiz ise) hemen yapay solunuma başlanır.

Ağızdan Ağıza Yapay Solunum

• Önce yaralıya Baş-Çene pozisyonu verilir.
• Bir elin baş ve işaret parmakları ile burun kanatları hava çıkmayacak şekilde kapatılır.
• ilk yardımcı, yaralının ağzını hava çıkmayacak şekilde kendi ağzı ile kavrar.
• Hasta akciğerine 400-600 ml hava gidecek şekilde ağızdan her biri bir saniye süren iki kez üflenir.
• Bu şekilde verilen hava hayati organları koruyacak yeterli oksijene(%16-18) sahiptir.

Ağızdan Buruna Yapay Solunum

• Bebeklerde ve yetişkinlerde çene kilitlenmesi gibi durumlarda, yapay solunum ağızdan buruna hava verilerek yapılmalıdır.
• ilk yardımcı kendini korumak için yapay solunum sırasında ince bir tülbent, gazlı bez gibi araçlar kullanabilir

Çocuklarda (1-8 Yaş) Yapay Solunum Nasıl Yapılır?

• Çocuğa önce Baş-Çene pozisyonu verilir.
• Çocuğun hava yolu açıldıktan sonra solunum Bak-Dinle-Hisset yöntemi ile değerlendirilir.
• Solunumu ve canlılık belirtileri yoksa Temel Yaşam Desteğine başlanır.
• Yapay solunum ağızdan - ağıza ya da ağızdan - ağız ve buruna tekniği ile çocuğun yaşı ve yüzünün büyüklüğüne göre gerçekleştirilir.
• Yapay solunuma iki kez hava üflenerek başlanır.

Bebeklerde (0-1 Yaş Arası) Yapay Solunum Nasıl Yapılır?

• Bebeğin topuğuna hafifçe vurularak bilinç kontrolü yapılır.
• Bebeğin hava yolu açıldıktan sonra solunum Bak-Dinle-Hisset yöntemi ile değerlendirilir.
• Solunum yolunun açılması için bebeğe Baş-Çene Pozisyonu verilir (bebeğin başı hafifçe itilir).

BAŞIN FAZLA GERDiRiLMESi SOLUNUM YOLLARINI TIKAYIP OLUMSUZ SONUÇLAR YARATABiLECEĞiNDEN BAŞA HAFiF BiR EĞiM VERMEK SON DERECE ÖNEMLiDiR!

• Yapay solunuma başlanırken ilk yardımcı, ağzını bebeğin ağzı ve burnunun üstüne yerleştirmelidir.
• Yapay solunuma her biri bir saniye süren beş kez hava verilerek başlanır.
• Üflemenin ayarı bebeğin göğsünün kalkış hareketlerine göre olmalıdır. Çocuğun akciğerlerinin alacağından daha fazla hava üflenmemelidir