Timurlenk’i hepimiz biliriz. Nasıl biliriz? Aksak biliriz. Ankara Savaşı’nı biliriz. Fetret Devri’ni ve Yıldırım Beyazıt ile savaşını, savaşta ihaneti ve filleri biliriz. Peki oğlu Uluğ Bey’i ne kadar duyduk? Kendisi dünyanın güneş çevresindeki dönüşünü; 365 gün, 6 saat, 9 dakika ve 6 saniye olarak hesaplamıştı. 21. yüzyılda en modern aletler ise sadece 58 saniyelik bir fark buluyorlar.

Lise ve orta okulda coğrafya ve vatandaşlık derslerimize giren hocamız hep şunu ilk Türkler yaptı, bunu ilk Türkler yaptı, doğu yaptı derdi. Biz de gülerdik arkadaş arasında. Bakalım:
Evliya Çelebi’nin seyahatnamesinde, Hasan Çelebi isimli Türk’ün bir roket yaptığı, 2,5 km yol alıp denize düştüğü aktarılmış. Seyahatnamesinde verdiği düzenek, günümüzün modern füze prensibi ile aynı. Ama yine de Evliya Çelebi’nin bazı “beyaz yalanları” olduğu bilinir. Bu yüzden bu pek ciddiye alınmamıştır. Ama son dönem bulunan padişah hükümleri ve belgeler, bu olayı doğruluyan yönde! ilk roketi biz yapmışız!

Peki ya “sibernetik”, yani insansız çalışan sistemler bilimi? Yani, otomatik kapılar, otomatik kontrol sistemleri, kuyudan su çeken mekanizmalar? Evet, evet, bunlar da batıdan çok önce doğuda bulunmuştu. Hem de 850 yüzyıl kadar önce!
Batıda Al Jazari diye bilinen, Bedi-üz Zaman Ebu’l-izz ismail el Razzaz el-Cezeri, Diyarbakır’da, 1136 yılında dünyaya geldi. Su saatleri, otomatik kontrol düzenekleri, fıskiyeler, kan toplama kapları, şifreli anahtarlar, ve evet, robotlara dair tasarılar ve nasıl yapılacakları Kitab-el Hiyal adlı eserinde anlatılmaktadır.