stephen hawking

5 - 'BÜYÜK ANLATILAR' vs. 'küçük anlatılar' (2)

insanlığın idrakinin, hayal gücünün ve tasavvurunun; varoluşa dair olan sayılamayacak kadar çok güncel, aktüel, lokal problem karşısında yarattığı ‘küçük anlatılar’dan oluşan neredeyse sonsuz büyüklükte bir 'küçük anlatılar koleksiyonu' vardır.

insanoğlunun bahse konu yaratıcı melekelerinin potansiyeli, sadece 'küçük anlatılar koleksiyonu'na katkı vermekle sınırlı değildir hiç kuşkusuz. insanlığın entellektüel hazinesinin bir de ‘BÜYÜK ANLATILAR CÜMLESi’ vardır. Gündelik dertlerimizi aşan, varoluşumuzu, ve , giderek de evrenin tamdıbını anlamlandırmamıza hizmet eden entelektüel, ideolojik, mental, imani-itikadi ve spiritüel olgulardır bahsedilen bu ‘BÜYÜK ANLATILAR CÜMLESi’.

‘BÜYÜK ANLATILAR CÜMLESi’ ile 'küçük anlatılar koleksiyonu arasındaki farklar ‘dereceye değil, mahiyete dairdir’. Her şeyden önce, ‘BÜYÜK ANLATILAR CÜMLESi’nin unsurları, ‘zamandan ve mekândan bağımsızdır (münezzeh)’; diğer bir deyişle onlar ‘tarih ve coğrafya dışıdır’. Bunların iddiası, kendi içinde tutarlı oldukları, ve, hakkında konuştukları olgular setini açıklamaya ve anlamlandırmaya ehil, mümeyyiz ve muktedir olduklarıdır. ‘BÜYÜK ANLATILAR CÜMLESi’nin unsurları mitle, dinler, kadim ahlâk öğretileri, kadim spirüalist sistemler, 'yeni bir hayat, yeni bir insan, yeni bir dünya, yeni bir varoluş tasavvuru' olan, ve, bunun içinden konuşup, buna değin tekliflerde bulunan siyasi-ideolojik sistemler ve, bilimlerdir.

‘BÜYÜK ANLATILAR CÜMLESi’nin her bir unsuru, ilgilendiği varlık alanını ekgibsiz kuşatmak, ve, onu, rakip 'BÜYÜK ANLATILAR'a göre daha mükemmel açıklayarak, problemlerine daha etkili çözümler üretmek iddiasıyla varlık alanına çıkmışlardır. Bunlar, kuşattığını deklere ettiği alana dair konuşmaya çalışan diğer 'BÜYÜK ANLATILAR'a karşı saldırgan bir müdafaa hattı kurarak, onları, olabildiğince bahse konu ilgi alanına sokmamaya çalışırlar. Bunun, market ekonomisinin aktüel fazının unsuru olan günümüzün post-modern insan aklının, çok rahat kavrayacağı anlaşılır gerekçeleri vardır: 'hayat alanına ‘yabancı unsurlar’ı sokmamak, onlarla giriştiği yarışta, ipi en önce göğüslemek için uğraşmak; rekabette daima önde olmak!'. Bu dinamiklerin motive ettiği süreçte, 'RAKiP BÜYÜK ANLATILAR'a gerektiğinde acımasız davranmayı bilmek esastır.

‘BÜYÜK ANLATILAR CÜMLESi’nin mitoloji, teoloji, felsefe ve bilim gibi alt kümelerinin kapsadıkları ögeler arasındaki ilişkiler alanının sorunlar, anlaşmazlıklar, çatışmalar ve birbirini inkâr hamleleriyle dolu olmasının arka plânı böyle de okunabilir (3).