1. 76.
    0
    roman’ın yapısı [değiştir]

    goethe titizlikle, şüphesiz ikinci kısmının sonlarında bir sahne üslubuna dönüşen, belgelere dayalı mektup tarzındaki bir roman yapısını tercih etmiştir. jean-jacques rousseau’nun julie ou la nouvella héloise (julia ya da yeni heloise) adlı eseri, on üç yıl önce, gerçeğe dayanan aşk mektuplarının yayımlanmasının, nasıl muazzam bir etki yarattığının kanıtı olmuştur. goethe’nin, sadece bu kitabı tanımakla kalmayıp, aynı zamanda kendisini kitabın kahramanı saint-preux ile özdeşleştirmesi, wetzlar dönemine uzanarak şunları yazmasıyla kendini göstermiştir: böylelikle ortak bir gün, diğer günleri kapsamıştır ve hepsi bayram günü gibi görünmüştür; bütün takvim kırmızıya dönüşmüş olmalı. yeni heloise’nin mutlu-mutsuz dostlarının daha önceden bahsetmiş olduğu şeyi hatırlayan kişi beni anlayacaktır: ve sevgilisinin dizinin dibinde oturarak ip eğirecek ve ip eğirmeye arzu duyacaktır, bugün, yarın ve öbür gün, tabii ki tüm hayatı boyunca. “bugün, yarın ve ertesi gün, yani bütün bir hayat” sembolleri, sayesinde başkahramanı intihar etmekten vazgeçirdiği yeni heloise’deki kât-i mektuba yansımıştır. romanın ilk baskısı, goethe’nin adını taşımayıp, yani anonim olup, bir editörün kısa önsözü ile başlamıştır. bu baskıda, yazarın kurgusunun diğer mektuplarda olduğu gibi olması, okurun baskıyı tanıyamamasına neden olmuştur. mektuplar (3 istisna dışında), werther’in en yakın arkadaşına hitap etmektedir. bu durum ise, otomatik olarak okuru ele geçirmektedir: okur, bir yazar tarafından yaratılan romanın alışılmış rolü içerisinde kalmamakta, aksine mektubu yazan kişinin en yakınında bulunan kişi olan okura hissettirdiği samimi duygularının sırdaşı olmaktadır. sürekli olarak, birisinin konuşmakta olduğu hissi uyandığından dolayı, gerçeğe dayanan mektupların ele alındığı düşüncesi birçok kez kuvvetlenmektedir. bunun gerçekliği, estetik olarak da sağlam temellere dayandırılmaktadır: werther’in duyguları harekete geçiren sözlerinin aksine, editör’ün üslubu teşvik edici, fakat tamamen nesneldir. gerçek (sözde) kişileri belirtmek için, editörün yer ve kişi isimlerini şifrelediği dipnotlar ise, bir romandaki alışılagelmemiş, son sırada yer alan önemli özelliktir. goethe, bir mektup romanında bu uygulamayı ilk defa kullanmıştır.
    goethe'ye etkileri [değiştir]

    werther, goethe'nin "sturm und drang" hareketi içinde verdiği az işlerden biriydi. ondan önce, friedrich von schiller ile birlikte weimer klasisism akımını başlatmıştı. goethe, sonraki yıllarında kendini "genç werther'in acıları"ndan uzaklaştırdı. şöhretinden ve charlotte buff'a duyduğu gençlik aşkını halka duyurmasından pişmanlık duydu. werther'i 27 yaşında yazmış olmasına rağmen, yaşlılığında da çoğu misafiri onun sadece bu kitabını okuyup, onu bir çok eserinin arasından bu kitaptan tanıyordu. bu yüzden ilişkilendirildiği romantik hareketten ayrılıp, onu "hastalıklı her şey" olarak tanımlıyordu.
    goethe kitaba duyduğu nefretini, werther, goethe'nin kardeşi olmuş olsaydı da goethe, werther'i öldürseydi, onun kinci hayaletinin bu kadar rahatsız etmeyeceğini yazarak belirtti. yine de, goethe genç werther'in acıları'nın, onu okuyan ümitsiz genç aşıklar üzerindeki kişisel ve duygusal etkisini kabul ediyordu. 1821'de, sekreterine "herkesin hayatında, werther'in kendisine özel yazılmış olduğunu düşünüğü bir zaman olmaması kötü olurdu." demişti.
    Tümünü Göster
    ···
   tümünü göster