0
ibrahim kaypakkaya (d. 1949 karakaya, sungurlu, çorum - ö. 18 mayıs 1973, diyarbakır), türkiye komünist partisi/marksist-leninist'in kurucusu olan devrimci. komünistler arasında kimi zaman ibo olarak anılır.
1949 yılında çorum'un sungurlu ilçesinin karakaya köyü'nde doğdu. ilkokulu bitirdikten sonra hasanoğlan öğretmen okulu'na girdi. öğretmen okulunun ardından istanbul'daki çapa yüksek öğretmen okulu'na başladı. aynı zamanda istanbul üniversitesi fen fakültesi - fizik bölümü öğrencisi olan kaypakkaya, sol düşüncelerle burada tanıştı. mart 1968'de çapa fikir kulübü'nün kurucuları arasında yer aldı. çapa fikir kulübü'nün başkanı olan kaypakkaya, 6. filo'ya karşı bildiri yayınladığı gerekçesiyle kasım 1968'de okuldan atıldı.
fkf ve tip içinde ortaya çıkan ayrışmada milli demokratik devrim (mdd) tezini savunan kesimde yer aldı. işçi-köylü gazetesinin istanbul'daki bürosunda çalışan kaypakkaya, aydınlık ve türk solu dergilerine yazılar yazdı. aydınlık içinde meydana gelen ayrışmada doğu perinçek'in başını çektiği pda kanadında yer aldı. 1972 yılına kadar pda (tiikp) saflarında çalıştı ve dabk üyesi olarak görev yaptı. bu tarihte pda ile yolları ayrıldı. doğu perinçek ve çevresinin saptırımcı (revizyonist) ve fırsatçı (oportunist) olduklarını iddia eden kaypakkaya, ayrılık sonrasında tkp/ml tikko'yu kurdu.
tkp/ml faaliyetlerinin yoğunlaştığı çemişgezek bölgesinde mücadele ederken, 24 ocak 1973'de tunceli/çemişgezek ilçesi vartinik köyü mirik mezrasında kolluk güçleri tarafından bulunduğu köyün etrafı sarılmış, çatışma sırasında tikko'nun ilk komutanlarından ali haydar yıldız yaşdıbını yitirirken, kaypakkaya yaralı olarak çatışma alanından uzaklaşmıştır. beş gün sonra kendisinin saklandığı köydeki bir öğretmenin ihbarıyla yakalanmıştır.
çatışmada botlarını kaybettiği ve yaralı olduğu halde kasıtlı olarak saatlerce yürütülmesi nedeniyle ayaklarının hissizleştiği iddia edilmektedir. bunun sonucunda kaldırıldığı hastanede ayak parmakları kesilmiştir.[1]
ibrahim kaypakkaya, diyarbakır'da süren dört aylık sorgulama ve işkence sürecinden sonra, mahkemeye çıkartılmasına az bir zaman kala, 18 mayıs 1973'te yaşama veda etti. ölüm sebebi kayıtlara intihar olarak geçmiştir.
iki gün sonra babasına cansız bedeni teslim edildi. ölümü dönemin bağımsız milletvekili mehmet ali aybar tarafından bir soru önergesiyle türkiye büyük millet meclisi'ne getirildi.
mezarı, doğum yeri olan karakaya'dadır.
kaypakkaya'nın yazılarının toplandığı seçme yazıları adlı bir kitabı vardır.
düşünceleri[değiştir | kaynağı değiştir]
ibrahim kaypakkaya, pratik devrimciliğinin yanı sıra, türkiye'nin sosyalist düşünce dünyasına farklı bir ivme kazandırmış bir teorisyen olarak görülmüştür. bu hususta en çok dikkati çeken konu, dönemin türk sosyalistlerinin büyük bir çoğunluğunun yer aldığı milli demokratik devrim anlayışını savunan yasal ve yasadışı grupların görüşleriyle neredeyse taban tabana zıt duran bir kemalizm karşıtlığıdır. ibrahim kaypakkaya, dönemin diğer türk sosyalist ve komünist gruplarının benimsediği ve eylem ile görüşleriyle bizzat içerisinde yer aldıkları kemalizm ile bağlarını koparmasının ardından, ulus-devlet ideolojisinin karşısında duran, azınlık hakları üzerine inşa ettiği kendi yolunu ve çizgisini ortaya çıkartmıştır.
kemalizm'e ve mustafa kemal atatürk'ün fikri mirasına karşı bu sert çıkış, özellikle kemalizmin vatansever ve milliyetçi yapısı ile alakalı bir çıkış olarak kendisini göstermiş, kaypakkaya'nın bu minvalde öne sürdüğü lenin'in "ulusların kendi kaderini tayin hakkı" anlayışı çevresine kendi fikrince oturtarak düzenlediği "kürtler de bir ulustur ve kendi kaderlerini belirleme hakları vardır" yönündeki görüşü, kaypakkaya'nın ikinci fikir kulüpleri federasyonu kurultayı'ndan gürültülü bir şekilde kovulmasına ve akabinde dönemin diğer sosyalist grupları ile yollarının bütünüyle ayrılmasına sebep olmuştur.
tkp/ml-tikko'nun kuruluşu bu ayrılık sürecinin ardından gerçekleşmiş ve kaypakkaya, yandaşları ile birlikte kendi mücadelesine başlamıştır.
maoist bir dünya görüşünü benimseyen kaypakkaya, mao'nun köylerden şehirlere doğru yayılacak bir devrim anlayışını benimsemiş ve bunun yolunun asla siyasi bir çözüm olmadığını, muhakkak silahlı mücadeleden geçmesi gerektiğine inanmıştır.
günümüzde kaypakkayacı üç yasadışı örgüt faaliyet yürütmektedir. bunlar; mkp, idh (ibocu dönüşüm hareketi) ve tkp/ml-tikko'dur. ayrıca yasal faaliyet yürüten halkın günlüğü, devrimci dönüşüm, partizan, uzun yürüyüş dergileri kaypakkayacı oluşumlardır!!!
Tümünü Göster