yer kabuğu

yerkabuğu, taşküre veya litosfer, yerkürenin en dış kısmında bulunan yapıdır.

karalarda daha kalın (35-40 km), tibet platosunda ise 70 km, deniz ve okyanus tabanlarında ise daha ince (8-12 km) olan yer kabuğunun ortalama kalınlığı 33 kilometre kadardır. kimyasal bileşimi ve yoğunluğu birbirinden farklı iki kısımdan meydana gelir. bunlardan biri granit bileşimindeki kayaçlardan oluşan granitik yerkabuğu; diğeri ise bazalt bileşimindeki kayaçlardan oluşan bazaltik yerkabuğudur.
granitik yerkabuğunda silisyum ve alüminyum elementleri hakimdir. bu nedenle daha hafiftir; yoğunluğu 2.7-2.8 g/cm3 arasında bulunur. yerkabuğunun üst kısmını teşkil eder. bazaltik yerkabuğunda ise silisyum ve magnezyumlu unsurlar hakimdir. dolayısıyla granitik kabuktan daha ağırdır; yoğunluğu 3-3.5 g/cm3 arasında değişir. granitik yerkabuğunun altında ve okyanus tabanlarında yer alır. bu nedenle bazaltik yerkabuğuna "okyanusal kabuk" adı da verilir.
bu iki kısım bütün kıtaların altında bulunmaktadır. buna karşılık okyanusların altında durum farklıdır. burada bazaltik kabuk birkaç km kalınlıkta ince bir tabaka halinde uzanır. buna karşılık granitik kabuk ya hiç yoktur (örneğin büyük okyanus) ya da çok incedir (atlas ve hint okyanusları).
kabuk ile manto arasındaki sınıra mohorovicic süreksizliği (moho) denilir. bu kesimde yoğunluğa bağlı olarak sismik p dalgalarının hızı litosferde 7.2 km/sn iken, mantonun üst kısmında 8.1 km'ye çıkar.