fizikte doktora yaptım soru

@101 çok uzun ve zorlu konular bunlar panpa. astronomi veya kozmoloji alanından panpalar varsa daha detaylı açıklarlar ama şöyle kısaca açıklamaya çalışayım. yanlışım varsa bilen düzeltsin.

karanlık madde aslında varsayımsal bir madde. evrenin dokusunu oluşturduğunu düşünüyoruz bu maddenin. bu madde ne ışık emiyor ne yayıyor panpa. dolayısıyla öyle bir ölçüm deney falan yapamıyoruz doğrudan. fakat bildiğimiz bir şey var o da bu amk maddesi yüzünden ışık ışınları ve radyasyonda sapmalar meydana geliyor. dolayısıyla bunun bir kütlesi olmalı diye düşünüyoruz. evrenin yaklaşık %20si bu maddeden oluşur diye düşünüyoruz.

karanlık enerjiye gelelim. evren genişliyor lafını duymuşsundur panpa. evrenin sürekli olarak genişlediğini söyleyen modellerin kabulüdür bu dark enerji denilen şey. çünkü evrenle ilgili başka görüşler de var. fakat evrenin genişlediğini ortaya koyan modeller ezici bir üstünlüğe sahip. dolayısıyla böyle kara enerjinin varlığı kuramsal olarak doğru diyebiliriz. bu karanlık madde de evrenin genişleme hızının giderek artmasına neden olan enerjidir. çünkü bazı modellerde evrenin genişlemesini açıklamaya çalışırken enerji denklemlerinde sıçılmıştı zamanında. sonrasında lan kesin böyle bir enerji vardır dendi (bu kadar basit değil tabii ben basite indirgedim). tahmin edilene göre evrenin yaklaşık %65-70'i de bu enerjiyle kaplı.