bedenimizden yok olacak 18 parça

ünlü evrim kuramcısı charles darwin, ‘insanın kökeni’ isimli eserinde, insanda bir dizi anatomik özelliği ‘yararsız’ olarak tanımlıyordu. aslında darwin’in yararsızlar listesi ekgibti. bugün biliyoruz ki, vücudumuz ihtiyaç duymadığımız bazı anatomik özellikler içeriyor. bunların bazıları, dört ayak üzerinde yürümeyi veya ağaç dallarında sallanmayı sağlayan kaslar gibi hominid öncesi atalarımızdan artakalan parçalardır.

diğerleri ise insanın cinsel gelişiminde doğal olarak bulunan fazlalıklardır. bunlara örnek olarak erkeklerde meme uçlarını, kadınlarda yumurtalığın arkasında bulunan minik sperm kanalı artığını gösterebiliriz. bunlar işlevsizlikten yok olup gideceklerdir.

1- yirmi yaş dişi

ilk insanlar hayatta kalabilmek için bol miktarda bitki yemek zorundaydı. bu nedenle bir sıra daha azıdişi bu çiğneme işini kolaylaştırıyordu. bugün dünya nüfusunun yalnızca yüzde 5’inde üçüncü azıdişi takımı bulunur.

2- köprücük kası

omuzun altında, ilk kaburga kemiğinden köprücük kemiğine uzanan küçük kas, dört ayak üzerinde yürüyor olsaydık yarar sağlardı. bazı insanlarda bir tane, bazılarında iki, bazılarında ise hiç yoktur.

3- erkeklerde meme ucu

süt taşıyıcı kanallar, testosteron fetüste cinsiyet farklılığına yol açmadan önce şekillenir. erkeklerdeki meme dokusu uyarıldığı zaman süt verebilir.

4- apandis

kalın bağırsağa bağlı bu dar ve kaslı tüp, insanların etten çok bitki ile beslendikleri dönemde selülozun sindirilebilmesi için oluşmuştur. ayrıca bir miktar alyuvar da üretir. yılda 300.000 amerikalı apandisitini aldırıyor.

5- plantaris kası
birinci sınıftaki tıp öğrencileri bunu çoğunlukla sinir ile karıştırırlar. bu kas diğer primatların ayakları ile kavrama yapmasını sağlar. bugün dünya nüfusunun yüzde 9’unda tümüyle ortadan kalkmıştır.

6- beşinci ayak parmağı

maymunlar ağaç dallarını kavramak ve yakalamak için tüm ayak parmaklarından yararlanırlar. insanlar iki ayakları üzerine dikildiği zaman dengelerini sağlamak için yalnızca büyük başparmaklarına ihtiyaç duyarlar.

7- vomeronasal organ

burnu ikiye ayıran bölmenin iki yanındaki minik çukurlar artık işlevini yitirmiş kimyasal reseptörlerle kaplıdır. bunlar bir zamanlar feromon dedektörleri olarak kullanılıyordu.

8- üçüncü gözkapağı

kuşların ve memelilerin ortak atası, gözü koruyan ve gözdeki tortuları temizleyen bir zara sahiptiler. bu zarın izi insanlarda, gözlerinin iç köşesinde minik bir kıvrım şeklinde görülür.

9- dış kulak kası

bu kas üçlemesi, büyük bir olasılıkla, hominid öncesi dönemde tavşanlar ve köpekler gibi kulakların kafadan bağımsız olarak döndürülmesini sağlıyordu. bu kaslara hala sahip olduğumuz için bazı insanlar kulaklarını oynatabilirler.

10- darwin noktası

her iki kulağın tepesine doğru olan bu küçük, kıvrık, deri ucu modern insanların hepsinde olmasa da bazılarında bulunur. bu uç, uzak sesleri duymaya yarayan daha büyük kulaklardan artakalmış olabilir.

11- boyun kaburgası

bir takım boyun kaburgası ğbüyük olasılıkla sürüngen çağından artakalmıştır- bugün nüfusun yüzde birinde bulunur. çoğunlukla sinir ve damar sorunlarına yol açar.

12- avuçiçi kası

bu uzun ve dar kas dirsekten bileğe kadar uzanır ve modern insanların yüzde 11’inde bulunmaz. bir zamanlar tırmanmak ve asılı kalmak için gerekliydi. cerrahlar, rekonstrüktif ameliyatlarda bundan yararlanır.

13- erector pili

bir grup düzgün kas lifi hayvanların, soğukta yalıtım veya tehlike karşısında korkutma amacıyla tüylerini kabartmasını sağlar. insanlar, tüylerinin çoğunu yitirmekle birlikte bu özelliği korurlar.

14- vücut tüyleri

kaşlar gözleri terden korurken, erkeklerdeki yüz kılları cinsel tercihlerde çok önemli bir rol oynar. ancak insan vücudundaki tüylerin çoğunun spesifik bir işlevi yoktur.

15- 13. kaburga

goril ve şempanze gibi yakın akrabalarımızın fazladan bir takım daha kaburgası vardır. çoğumuzun 12 kaburgası varken, yetişkinlerin yüzde 8’inde fazladan bir kaburga daha vardır.

16- pyramidalis kası

bu, kasık kemiğine bağlı, üçgenimsi, keseye benzer kas, modern insanın yüzde 20’inde bulunmaz. keseli hayvanlardan kaldığı düşünülüyor.

17- erkek rahmi

bu gelişmemiş dişilik organı erkeklerin prostat bezinin dışında asılı durur.

18- dişi meni kanalı

kadınlarda yumurtalıkların çevresinde bulunan, işlevsiz, uçları kapalı tüpler erkeklerde sperm kanalı olarak işlev görür.

charles darwin, ‘insanın kökeni’ isimli eserinin ilk bölümünde kabaca bir düzine kadar anatomik özelliği ‘yararsız’ olarak tanımlayarak, bunların doğal seleksiyona tabi olmadığını yazıyordu. darwin’in gereksiz parçalar listesi, vücut tüyleri, yirmi yaş dişi, kuyruksokumu kemiğinden oluşuyordu.

ünlü bilim adamı bu parçaları kanıt olarak göstererek, insanın ‘yarı-tanrı’ olmadığını, vücudu tüylerle kaplı, bitki kemiren ve kuyruklu yaratıklardan evrimleştiğini iddia ediyordu.

darwin’in yararsız olarak nitelediği vücut parçaları listesi aslında ekgibti. gerçekte bugün biliyoruz ki, vücudumuz ihtiyaç duymadığımız bazı anatomik özellikler içeriyor. bunların bazıları, dört ayak üzerinde yürümeyi veya ağaç dallarında sallanmayı sağlayan kaslar gibi hominid öncesi atalarımızdan artakalan parçalardır.

diğerleri ise insanın cinsel gelişiminde doğal olarak bulunan fazlalıklardır. bunlara örnek olarak erkeklerde meme uçlarını, kadınlarda yumurtalığın arkasında bulunan minik sperm kanalı artığını gösterebiliriz.

ayrıca bir zamanlar gerekliyken, zaman içinde işlevini yitiren parçaları da unutmamak gerekir. örneğin küçük ayak parmağı üzerindeki kıllar ne işe yarar? hatta küçük ayak parmağı ne işe yarar?

darwin’in ölümünden yaklaşık 125 yıl sonra bilim, işlevsiz kalmış bazı parçaların gen havuzunda hala niçin varlığını sürdürdüğünü, bazılarının niçin yok olduğunu açıklayamıyor.

modern gen bilimi araştırmaları, dna’larımızın yararlıymış gibi görünen parçalar için kırık genler taşıdığını ortaya çıkarttı. bunlara örnek, kendi c vitaminimizi kendimizin yapmasını sağlayan enzimlerdir. birkaç milyon yıl içinde insanoğlu bu tuhaf özelliklerden birkaçını daha yitirecektir.

paranazal sinüsler

ilk atalarımızın burun sinüsleri, büyük bir olasılıkla hayatta kalmayı kolaylaştıran, koku alma yetisini artıran koku reseptörleri ile kaplıydı. kimse mukus ile kaplı bu boşluklara niçin hala sahip olduğumuzu açıklayamıyor. bugün bu boşlukların tek yararı kafayı biraz daha hafif hale getirmek ve soluduğumuz havayı ısıtmak ve nemli hale getirmektir.

kuyruksokumu kemiği

pek çok memelinin iletişim ve denge için hala yararlanmakta olduğu kuyruktan artakalan birbirine kaynamış omurlar. hominid atalarımız, iki ayak üzerinde yürümeye başlamadan önce kuyruğa ihtiyaçlar kalmamıştı..